De Belgische Koningscrisis
„Ik weiisch gevangene te zijn, evenals
mijn leger en zijn lot te cleelen"
Dinsdag 31 Juli 1943 - No. 37
mmm
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Uitgave van de Stichting
„De Burcht"
Bureaus Redactie
en Administratie
OUDE RIJN 1. TEL. 22777
ItlRCHT
Hoofdredacteuren: Rector
H. L. J. M, Sondaal en Mr.
Dr. O. Ch. A, van Haren;
Redacteur: Prof. Dr. W.
Asselbergs (Anton van
Duinkerken) en Joop Sle-
belt; Directeur: G. G. van
Elburg.
De „Metropole" publiceert den vol
genden brief, die haar gezonden werd
door luitenant-generaal Muyten, vleu
gel-adjudant van den Koning:
„Ik denk, dat het oogenbli'k gekomen
is zonder ander commentaar, een his
torisch incident kenbaar te maken, dat
slechts werd bijgewoond door den heer
Fredericq, Kabinetshoofd van den Ko
ning en mijzelf.
Op 29 Mei 1940 's morgens, daags na
het staken der vijandelijkheden door
het Belgische leger, leidde ik den Duit-
schen kolonel Schuier naar het pro
vinciaal bestuur van Brugge; deze ko
lonel had opdracht gekregen den Ko
ning te melden, dat de Reichsfuehrer
het inzicht had laten kennen, dat Zijne
Majesteit intrek zou nemen in het kas
teel van Laken.
Ik meldde den Koning de aankomst
van de missie en het doel van haar
bezoek. De Koning protesteerde op
staanden voet en zeide my, dat Laken
een koninklijk verblijf was, maar niet
paste voor een gevangene.
Na een gedachtenwisseling met Zijn
Kabinetshoofd en na nagedacht te
hebben, ontving de Koning kolonel
Schuier.
Bleek, strak in militaire houding,
stond de Koning achter in een zaal;
de afgezant werd binnengeleid en bleef
aan den ingang van de zaal staan. De
kolonel groette en zeide in het Duitsch,
waarom hij gekomën was. De Koning
antwoordde woordelijk in het Fransch:
„Kolonel vooraf zou ik eerst een vraag
willen stellen. Welk is het lot, dat mijn
officieren en mijn soldaten wacht?"
Bij deze vraag antwoordde de afge
zant van Hitier niet zonder verlegen
heid: „Zij worden beschouwd als ge
vangenen". En hij voegde er onmid
dellijk aan toe: „tenminste voorloopig"
Het antwoord was duidelijk en ge
biedend: ,,In dat geval kolonel geef ik
mij als gevangene in uw handen".
De afgezant van Hitier protesteerde
en zeide, dat er geen sprake van was
Zijne Majesteit als gevangene te be
handelen. Daarop repliceerde de Ko
ning: „Versta mij goed, kolonel, ik
wensch gevangene te zijn, evenals mijn
leger en zijn lot deelen".
Schuier wist niets te antwoorden.
Het- onderhoud was geëindigd en de
kolonel trok zich al groetend terug.
Onmiddellijk daarna bracht hij door
middel van een radio-uitzendpost
waarover hij beschikte, aan zijn supe
rieuren verslag uit.
's Anderendaags werd de Koning
door de Duitschers naar Laken ge
voerd.
BUITENLAND
LABOUR, EN HAAR VERKIEZINGS
PROGRAMMA.
Naar Reuters politieke correspon
dent verneemt, heeft minister-presi
dent Attlee in de gistermorgen gehou
den bijeenkomst van Labourleden van
het nieuwe Engelsche Lagerhuis met
nadruk gewezen op het verstevigen van
de Britsch-Amerikaansche en Britsch-
Russische vriendschap, dat hij de basis
heeft genoemd van de buitenlandsche
politiek der labourregeering. Deze bij
eenkomst vond plaats vlak voordat
Attlee naar Potsdam vertrok, voor het
verder bijwonen van de conferentie der
„Big Three".
Attlee heeft er in deze bijeenkomst
naar verluidt tevens op gewezen, dat
zijn regeering geen tijd wenscht te ver
liezen, wat betreft het volledig ten
uitvoer brengen van haar verkiezings
programma
Voordat Attlee en Bevin naar Pots
dam zijn vertrokken, werden beiden
met de andere reeds benoemde Labour-
ministers door den koning in Bucking
ham Palace ontvangen, waar zij werden
beëedigd. Even tevoren waren de leden
van het thans afgetreden kabinet-
Churchill door den koning in af-
scheidsaudiëntie ontvangen.
Officieel is gisteravond medegedeeld
dat de conferentie van de „Big Three"
is hervat.
JAPAN KIEST DE VERNIELING.
De chef van de staf van de eerste
Amerikaansche vloot, schout-bij-nacht
Ramsey, heeft in een radiotoespraak
gezegd, dat de invasie in Japan zou
ondernomen worden door de meest
overweldigende strijdmacht, die ooit
bijeen is gebracht. Nadat hij een over
zicht had gegeven van de vernielingen,
die reeds aan Japan waren toege
bracht, voegde hij er aan toe „onze
vijand in de Pacific kan de proclama
tie van Potsdam terzijde leggen, wan
neer hij dat wil, maar hij kan niet de
consequentie, volledige vernietiging
van al zijn middelen van bestaan, ne-
geeren. Het is een hard lot, dat de
vijand gekozen heeft. In de geheele ge
schiedenis is er geen duidelijker voor
beeld te vinden van een land, dat een
rampspoed over zich afroept. Voor
deze mensehen is de taal van bom
men en kanonnen blijkbaar de eenige
overtuigende taal. Sinds den tienden
van deze maand hebben onze vliegdek
schepen in samenwerking met die van
de Britscbe Pacific-vloot de laatste
hand gelegd aan het onbruikbaar ma
ken van practisch alle groote Japan-
sche oorlogsschepen. In de afgeloopen
negentien dagen, sedert de derde vloot
haar operaties buiten de Japansche
kust begon, heeft de vijfde vloot 74
schepen tot zinken gebracht, 157 be
schadigd, 411 vliegtuigen vernield en
verscheidene belangrijke doelen op de
kust beschoten. Zelfs onze torpedo
jagers hebben den Ingang van de baai
van Tokio afgezocht om de vijande
lijke scheepvaart aan te vallen.
Het communiqué van generaal Mac-
Arthur heeft gisteren bekend gemaakt,
dat door bombardements- en gevechts
vliegtuigen meer dan zevenhonderd
vluchten ondernomen zijn vanaf de
bases op Okinawa naar Japan op Vrij
dag en Zaterdag. Het spoorwegknoop
punt Kagoshima werd hevig gebom
bardeerd. Bommenwerpers troffen en
beschadigden het reeds aangetaste
slagschip Aroena, twee vliegdeksche
pen, een kruiser en zeven vrachtsche
pen, terwijl twee vrachtschepen, een
duikbootjager, een logger en vijf klei
nere schepen vernield werden.
Verder wordt uit het hoofdkwartier
van generaal Macarthur nog gemeld
Japan zal binnenkort bestookt worden
met een regen van vlugschriften, die
de waarschuwing inhouden, dat wo
ningen en steden verpulverd zullen
worden door grootscheepsche luchtaan
vallen binnen 72 uur.
De vlugschriften houden de volgende
grimmige boodschap in: „Deze stad is
het volgende doelwit van de lucht
macht der V.S.".
Aa-n den achterkant staat de waar
schuwing: „Zooals u kunt constatee-
ren staat uw militair apparaat mach
teloos tegenover deze aanvallen. De
vernietiging zal zoo lang voortduren
als het volk zijn militaire leiders volgt"
JAPANSCHE REACTIE OP DE
PROCLAMATIE.
Volgens Domei heeft generaal Jiro-
minami, president van de Japansche
(totalitaire) politieke vereeniging van
daag het geallieerde ultimatum inzake
de overgave van Japan met kracht van
de hand gewezen. Hij verklaarde: „Het
Japansche volk is alleen bereid over
vrede te spreken, wanneer geheel Azië
bevrijd is van de Engelsch-Amerikaan
sche koloniale uitbuiting. Het geheele
Japansche volk blijft ongeschokt in
zijn vastberadenheid om het land te
vrijwaren voor de verdelging als natie".
LAVAL VERTREKT UIT SPANJE.
Het Spaansche persbureau meldt,
dat Laval gisteren per vliegtuig uit
Spanje is vertrokken.
Reuter voegt hieraan toe: de vorige
week meldden berichten uit Barcelona
dat Laval het voornemen had naar
Parijs te gaan om in het.proces-Pétain
te getuigen. Hij zou op eigen risico in
Frankrijk willen reizen, daar de
Fransche autoriteiten geweigerd heb
ben hem naar en van Parijs een veilig
geleide te geven.
HET STATUUT VAN TANGER.
De conferentie over het statuut van
Tanger, die op 2 Juli werd uitgesteld
om het verzoek van Rusland tot deel
name te onderzoeken, zal op 3 Augus
tus worden hervat. Gedurende dt eer
ste drie dagen zullen er voorloopige
besprekingen gevoerd worden tusschen
de Britsche, Amerikaansche en Fran
sche afgevaardigden, zooals overeen
gekomen was voordat Rusland te ken
nen had gegeven deel te willen nemen.
In Fransche kringen verwacht men
niet, dat Italië zal worden toegelaten,
maar van den anderen kant verwacht
men, dat Spanje zal worden uitge-
noodigd.
DUITSCHERS WILLEN POLITIEKE
PARTIJEN.
De nieuwe Britsche premier Attlee
en de nieuwe minister van buitenland
sche zaken Ernest Bevin, die hier he
denavond zijn aangekomen, vonden
zich geconfronteerd met het Duitsche
verzoek dat hun regeering de politiek,
tot dusver gevolgd in de door de En
gelsehen bezette gebieden te veran
deren.
In een sensationeel artikel het is
een van de eerste gelegenheden waar
bij het de Duitsche pers geoorloofd is
op andere dan zuiver plaatselijke aan
gelegenheden commentaar te leveren
is vandaag Rudolf Hernstadt, de
hoofdredacteur van de „Berliner Zei-
tung", voor den dag gekomen met het
voorstel, dat de Engelschen het ver
bod van politieke partyen op te heffen
voor anti-fascisten en democraten in
het gebied van het 21ste Engelsche
leger. Men moet onvermijdelijk con-
cludeeren, dat het artikel geschreven
is met toestemming van de controlee-
rende autoriteiten van het Russische
Roode Leger en dat het voorstel een
voorzichtige voelhoren is om te zien
in hoeverre de nieuwe Labour-regee-
ring zal toestemmen in een spoedig
herstel van het politieke leven in het
verslagen rijk.
LONGKANKER MET SUCCES
BESTREDEN IN DE USSR.
Op het medisch congres te Moskou,
dat gewijd was aan het probleem der
behandeling van kankerpatiënten,
heeft de sowjet-geleerde Jacob Dillon
een uitgebreid rapport uitgebracht
aangaande de door hem behandelde
gevallen. Meer dan duizend patiënten
werden door hem behandeld of geob
serveerd in een speciale kliniek. In
95 der gevallen kon hij, dank zij zijn
x-straal-methode, een juiste diagnose
stellen. Hij is er voorts in geslaagd te
bewijzen, dat de behandeling met
x-stralen niet, zooals de meeste medici
geloofden, het leven van den patiënt
slechts verkort, maar dat ongeveer
50 der patiënten hetzij totaal gene
zen wordt, hetzij aan de beterende
hand geraakt. Dillon bereikte dit gun
stige resultaat, doordat hij de zieke
long het betrof hier longkankerlij-
ders eerst verdeelde in 35 velden en
deze afzonderlijk bestraalde; het ver
nietigend effect der stralen op de long
als geheel bleef daardoor uit. Eenige
honderden der door Dillon genezen pa-
tiëten bleven onder toezicht en heb
ben sinds hun ontslag uit de kliniek
geen symptomen meer vertoond. Tien
hunner waren op het medisch congres
aanwezig.
STADSNIEUWS
N.V.H.-NIEUWS.
Teneinde een regelmatigen gang van
zaken te verkrijgen neemt de dienst
van N.V.H. vanaf 2 Augustus a.s. da
gelijks een beperkt aantal ingeschre
ven gevallen in behandeling. Voor a.s.
Donderdag worden de houders van de
no.'s 1 tot en met 25 opgeroepen. Aan
de deur van het N.V.H.-gebouw zal een
lijst worden bevestigd, waarop de van
dag tot dag te behandelen no.'s wor
den bekend gemaakt.
ZWEMINRICHTING „DE ZIJL".
Watertemperatuur 18 graden.
Camouflage speelt een groote rol in
het spel van leven en dood dat oorlog
heet.
Camouflage is een kunst, en een
kunst die kostbaar kan zijn.
Camouflage dient ter verdediging en
ten aanval.
Als ze haar dienst heeft bewezen
wordt ze opzij gegooid.
Als ze doorzien wordt is ze haar
waarde kwyt en kan ze ook worden
opgeruimd.
Wij hebben dezer dagen het bericht
gehad, dat de Communistische party
weer zou worden opgericht.
Wij kenden de „vrienden van de
waarheid" en wisten niet beter of dat
waren gecamoufleerde communisten.
Is het nu zoo dat de communisten
het niet meer met de waarheid kunnen
vinden of kan „De Waarheid" niet
meer met de communisten overweg?
Aanvankelijk heette het, dat de
Communistische partij was opgeheven.
Ze noemden zich met een anderen
naam en gaven te kennen dat zij de
„echte" socialisten waren.
Maar alle teekenen wezen erop, dat
„de Waarheid" en de vrienden van die
waarheid practisch toch de oude com
munisten waren van vroeger.
Nu is er blijkbaar stryd, oneenigheid,
en in die strijd moet de camouflage
het afleggen.
Dat is voor een goed overzicht van
het terrein een voordeel, dat wij niet
uit het oog zullen verliezen.
BINNENLAND
EERSTE CONCERT VAN HET
CONCERTGEBOUWORKEST.
Het Amsterdarv^Vvr^ oa,-1
orkest heeft Zondag zijn eerste concert
gegeven na de bevrijding. Voor een uit
verkochte zaal werden de ouverture
Egmont van Beethoven, „La Mer" van.
Debussy en de 5e symphonie van Tsjai-
kowski ten gehoore gebracht. In de so
listenkamer hebben voor het begin van
het concert de heeren P. C. Heuweke
Meijer namens het orkest, G. H. de
Marez Oyens namens het bestuur en
de dirigent Eduard van Beinum de
teruggekeerde Joodsche orkestleden
verwelkomd, aan wie bloemen werden
aangeboden. De dirigentenplaats op
het podium in de zaal was versierd
met een groote krans, toen het concert
begon en de talrijke aanwezigen, o.w.
de wnd. burgemeester van Amsterdam,
de heer F. de Boer en de wethouder
v. kunstzaken, mr. A. de Roos, brach
ten Eduard van Beinum een grootsche
ovatie bij zijn binnentreden. Blijkbaar
als een demonstratie tegen het verbod
voor het orkest, om het Wilhelmus te
spelen, werd het volkslied door de aan
wezigen aangeheven, zonder dat het
orkest dit begeleidde.
HET NEDERLANDSCHE ROODE
KRUIS HELPT LIMBURG.
Hedenmiddag vertrokken van uit Den
Haag veertien vrachtwagens van het
Ned. Roode Kruis met zestig ton huis
raad, medicamenten enz., bestemd voor
de gedupeerden in Limburg. Dinsdag
zullen de goederen te Venlo door de
hoogste kerkelijke en burgerlijke auto
riteiten in ontvangst worden genomen.
In Arnhem zal de colonne nog aange
vuld worden met vijftig wagens, voor
zien van levensmiddelen, beschikbaar
gesteld door het Internationale Roode
Kruis en 2 auto's van het Fransche
Roode Kruis, eveneens beladen met
levensmiddelen.
Daar de nood in Limburg zeer hoog
gestegen is, zal men deze week de goe
deren nog in distributie brengen. Het
ligti n de bedoeling van het Ned. Roode
Kruis binnen afzienbaren tijd derge
lijke transporten ook naar andere ge
teisterde gebieden te organiseeren.
HET NEDERL. ROODE KRUIS.
Men verzoekt ons mede te deelen,
dat het Informatie-Bureau van het
Nederlandsche Roode Kruis van de
afdeeling Leiden overgeplaatst is naaC
Rijnsburgerweg 3, Telef. 211&0.
