rz,=: II mi li 11 if I Mm I
Engelsche
verkiezingen
STADSNIEUWS
BUITENLAND
Buitenland in hef korf
Attlee
kabinetsformateur
De uitslag der Engelsche
verkiezingen
Vrijdag 27 Juli 1945 - No. 34 - Katholiek Dagblad voor Leiden en OmstreEëS
1111W'
Uitgave van de Stichting «s^. ms&l uwa n Hoofdredacteuren: Hector
OTOE RIJN 1. TEL. 22777 g|| gjg^ g| |g| g| belt; Directeur: G. G. van
De verkiezingen in Engeland bren
gen geweldige winst voor de arbeiders
partij de „Labourpartij".
Niemand die van de gang van zaken
ook maar eenigszins op de hoogte is zal
zich daarover verbazen.
In sociaal opzicht, wat betreft ar
beidsvoorwaarden, verzorging van den
arbeider, woningtoestanden enz. stond
Engeland om het zachtjes te zeggen
lang niet vooraan.
Er was een verschil als tusschen dag
en nacht b-v. met de sociale toestanden
in Nederland.
Voorts moet men niet uit het oog
verliezen dat de „Labourpartij" de ar
beiderspartij niet gelijk mag worden
gesteld met ten onzent de S.D.A.P. Im
mers de „Labourpartij" maakte het
door haar fundamenteel uitgangspunt
niet onmogelijk zooals bij ons tot
voor den oorlog de S.D.A.P. v.'èl dat
menschen met hechte godsdienstige
overtuiging zich bij die „Labourpartij"
aansloten.
De stemmen komen dus niet van
menschen die wij vooroorlogsch als
S.D.A.P.'ers zouden bestempelen maar
van tallooze anderen die sociaal voelen
en vooruit willen.
Zeer merkwaardig en teekenend is
de onibeteekenende plaats die de Com
munisten blijkbaar innemen.
Consequent is dit wel in overeen
stemming met de beslissing die nog
tijdens den oorlog genomen werd ten
aanzien van de Communistische partij.
Op een aanvraag van deze partij om
opname in de „Labourpartij" van Com
munisten werd. onverbloemd afwijzend
beschikt.
Vooral twee redenen werden daar
voor naar voren gebracht.
Ten eerste men weet noon, wat men
aan deze menschen heeft: vandaag
noemen ze zwart wat ze gisteren wit
heeten en die ze vandaag met gejuich
binnenhalen spuwen ze morgen de
achterdeur uit.
Ten tweede men wilde van geen com
munisten in de „Labourpartij" weten
omdat „zij hun directieven van een
buitenlandsche mogendheid ontvingen
Aldus het besluit van de „Labour
partij" tijdens den oorlog.
Blijkbaar heeft het arbeidende volk
dit aangevoeld en overeenkomstig ge
handeld en zoo duidelijk uitgesproken
dat het bij alle bewondering en dank
voor het Russische leger en zijn gewel
dige prestaties toch de zaken in eigen
land op eigen wijze en door Engelschen
wensebt geregeld te zien.
Zoo zien wij deze verkiezingen als
een stevige stap op den weg naar
goede sociale verhoudingen in Enge
land maar als een aanwijzing voor
West-Europa om zich zelf te blijven.
Engeland bleef even afkeerig van de
ideologie van het Communisme als van
het Nazisme, die in wezen niets ver
schillen.
Het nuchtere Nederlandsche verstand
zal gemakkelijk tot de zelfde conclusie
komen.
25-JARIG ZAKENJUBILEUM.
Een dezer dagen is het 25 jaar ge
leden dat wijlen de heer J. J- Ber
nard zijn loodgietersbedrijf aan den
Morschweg opende. Helaas mocht deze
actieve zakenman dit feit niet meer
gedenken, een ernstige ziekte maakte
aan dit werkzame leven een vroegtijdig
einde.
Het personeel bleef de zaak trouw,
terwijl, de weduwe het bedrijf voort
zette, geheel in den geest van haar
overleden man. Moge het haar ver
gund zijn deze taak nog lange jaren te
vervullen. Haar uitdrukkelijke wensch
is echter, dat deze mijlpaal zonder
feestelijkheden of in ontvangstname
van huldeblijken zal voorbijgaan.
VOEDSELVOORZIENING IN
OORLOGSTIJD.
Het Rijksbureau voor de Voedsel
voorziening in oorlogstijd, onderafdee-
ling Massavoeding, kantoor Leiden, is
DE GEALLIEERDE PROCLAMATIE
AAN JAPAN.
De gisteravond te Potsdam in naam
van Churchill, Truman en Tsjang Kai
Sjek uitgegeven proclamatie roept de
Japanneezen op zich onverwaardelijk
over te geven, aangezien anders Japan
geheel vernietigd zal worden.
De proclamatie wijst op de „vreese-
lijke duidelijkheid" van het voorbeeld
van Duitschland en zegt dan „de ont
zaggelijke strijdkrachten te land, op
zee en in de lucht van de Vereenigde
Staten, het Britsche rijk en China,
vele malen versterkt door legers en
luchtvloten uit het westen maken zich
op Japan de laatste slagen toe te bren
gen. Het totale gebruik van onze mili
taire macht zal de volledige vernieti
ging beteekenen van de Japansche ge
wapende macht en de volslagen ver
woesting van Japan zelf.
De proclamatie roept Japan op den
Churchill is afgetreden als minister
president; de koning heeft den Labour -
leider Attlee belast met de vorming
van een nieuwe regeering. Daar de ar
beiderspartij de absolute meerderheid
in het Lagerhuis heeft, behoeft zij niet
den steun van eenige andere partij.
Tal van vooraanstaande conserva
tieven werden in hun districten ver
slagen, zoo de ministers Brandan
Bracken, Amery, Hore Belisha en
Grigg. Ook de liberale leider Sinclair
en zijn bekende partijgenoot Beveridge
moesten de nederlaag lijden. Chur
chill is in zijn district herkozen. De
groote partijen hadden hier geen
tegencandidaten gesteld. Ook Anthony
Eden is herkozen.
AFSCHEIDSBOODSCHAP VAN
CHURCHILL.
Churchill heeft gisteravond een af-
scheidsboodschap aan het Britsche
volk doen toekomen. Hij geeft hierin
de verzekering, dat „alle plannen ge
maakt en alle voorbereidingen getrof-
ingaande 9 Juli 1945 in liquidatie ge
treden.
Allen, die iets te Vorderen hebben
van, dan wel verschuldigd zijn aan
bovengenoemde instantie, dienen vóór
11 Augustus 1945 ten kantore Bree-
straat 125 hiervan opgave te doen.
STICHTING 1940—1945.
Men meldt ons, dat te Amsterdam
de notarieele akte is gepasseerd, waar
bij de Statuten 'van De Stichting 1940-
1945 geheel opnieuw zijn vastgesteld. In
art. 2 wordt het doel der Stichting als
volgt omschreven„het lenigen der
zedelijke, maatschappelijke en stoffe
lijke nooden van personen, die tijdens
de Duitsche bezetting door daad of
houding tot het binnenlandsch verzet
hebben bijgedragen, alsmede van hun
gezinnen of nabestaanden". Alle ge-
wenschte inlichtingen wor.den gaarne
verstrekt door dén Gedelegeerde voor
Leiden en Omstreken, den heer J. J.
P. Tesselaar, Turfmarkt 4, Leiden.
Met groote dankbaarheid ontving
de Gedelegeerde der Stichting van de
Chr- Oranjevereeniging de opbrengst
van 2 avonden in de Gehoorzaal f. 1439,
van het personeel der Ambachtsschool
f254, van de fa. Laman, Donkersteeg
f. 375.- en van de L.O. een bedrag van
f. 1145.-, zijnde opbrengst der collecte
bij de bijeenkomst in de Zuiderkerk.
weg van de rede te gaan en zegt „de
geallieerde voorwaarden zijn de verwij
dering van de schuldigen aan den oor
log, en het vestigen van een vrede
lievende nieuwe orde. Tot dit tot stand
is gebracht zal het Japansche gebied
bezet worden om te verzekeren dat de
Japansche souvereiniteit beperkt blijft
tot de drie groote Japansche eilanden,
dat Japan volkomen ontwapend wordt
en dat de vrijheid van godsdienst,
spreken en denken hersteld wordt.
In de aan Japan gerichte verklaring
van de Ver. Staten, Engeland en China
wordt van Japan geëischt, dat het on
voorwaardelijk capituleert. De Japan
sche legers moeten overal en te goeder
trouw de wapens neerleggen, de Japan
sche souvereiniteit zal beperkt worden
tot de vier groote Japansche eilanden,
de voor den oorlog verantwoordelijke
leiders zullen verwijderd worden, de
oorlogsindustrie van Japan zal vernie
tigd worden, terwijl de vredesindustrie
ongehinderd mag doorwerken. Wan
neer deze voorwaarden niet worden
aanvaard, zal Japan volkomen vernie
tigd worden.
fen" zijn voor den oorlog tegen Japan
en dat „de resultaten wellicht veel
eerder zullen komen dan wij tot dusver
het recht hadden te verwachten".
Vervolgens zegt Churchill, dat hij als
gevolg van de uitslag der algemeene
verkiezingen zijn ambt neerlegt. „Er
blijft mij nog slechts over", zoo ver
volgt hij dan, „het Britsche volk, waar
voor ik in deze gevaarvolle jaren ben
opgetreden, uit den grond van mijn
hart mijn dank te betuigen voor den
onwankelbaren en onophoudelijken
steun, dien het mjj tijdens het uitoefe
nen van mijn ambacht heeft verleend,
alsmede voor de vele uitingen van
vriendschap, welke het aan mij, den
dienaar van het Britsche volk, heeft
bewezen".
Een bescheiden menigte was er gis
teravond getuige van, dat Churchill in
zijn auto voor het Buckingham Palace
aankwam om den koning van zijn af
treden in kennis te stellen. Churchill
groette de menigte met zijn bekende
V-teeken. Een half uur later arriveerde
Attlee bij het paleis.
TRUMAN TE FRANKFORT.
President Truman is gisteren in
generaal Eisenhower's hoofdkwartier
te Frankfort aangekomen. Hij zal de
Amerikaansche troepen inspecteeren
en aanwezig zijn bij de decoratie van
zes Britsche officieren die onder Eisen
hower gediend hebben tijdens den
Europeeschen veldtocht.
JAPAN MELDT EEN GEALLIEERDE
LANDING OP EILAND BIJ
MALAKKA.
Volgens een hier opgevangen Domei-
bericht van de Japansche radio zijn
ongeveer 500 man geallieerde troepen
geland op het eiland Puket, voor de
kust van Malakka. De troepen kwamen
in een negental vaartuigen, onder dek
king van een bombardement van twee
kruisers, aan land. Het Japansche
garnizoen, dat onmiddellijk tot een
tegenaanval over is gegaan heeft de
invasietroepen naar Domei meldt te
ruggedreven naar de kustlijn.
LAVAL WENSCHT VRIJLATING.
Naar te Barcelona uit betrouwbare
bron gemeld wordt, heeft Laval bij de
Spaansche autoriteiten een verzoek tot
vrijlating ingediend.
Een Nood-parlement, dat geen T
parlement is.
Een dezer dagen is, als gold het een
geweldige historische gebeurtenis, in de
historische Ridderzaal te 's Graven-
-hage, de N.A.C. geïnstalleerd.
Er is wel geen land ter wereld waar
zooveel commissies zijn als in Neder
land- Ongetwijfeld zijn er daaronder
die nuttig werk doen. Een kleine com
missie van drie b.v. waarvan één lid
ziek is en een tweede lid verhinderd-
ter vergadering te komen wegens ver
gadering elders, kan snel en doelmatig
werken.
Maar een adviescommissie van 50
leden gaat de perken te buiten.
Men stelle zich voor, dat er 50 Ne
derlanders bijeen zijn, en dat die 50
eensgezind advies uitbrengen aan de
Regeering. Eerder zal er een derde
wereldoorlog uitbreken! Wij zien al die
boekdeelen dikke rapporten met de tot
dikke folianten uitgegroeide belangrijke
minderheidsnota's.
Nu zal deze monsteradviescommissie
niet veel te adviseeren krijgen, gelijk
minister Schermerhorn al opmerkte.
De voornaamste taak van de NA.C.
is het opmaken van een voordracht
voor de benoeming van de leden van
het Nood-Parlement, die daarin naast
de uit het oude Parlement overgeble
ven leden zitting zullen nemen.
Het Nood-Parlement zal, wat de
Tweede Kamer betreft, dan bestaan
uit zeggen we 70 echte volksver
tegenwoordigers van vóór 1940, die vol
gens een gangbare meening het volk
niet meer vertegenwoordigen, en uit 30
door den Raad van State op voordracht
van de N.A.C. te benoemen leden.
Natuurlijk is er geen waarborg dat die
30 te benoemen leden de verschillende
stroomingen, welke in het volk leven
naar rato zullen representeeren. Maar
dat de N.A.C. een 30-tal representabele
mannen zal aanwijzen, kan men wel
aannemen.
Het Nood-Parlement eenmaal gereed
zijnde, is het gelukkig gedaan met de
Besluiten-Regeering, waaronder wij
leven. Minstens een jaar lang zal de
wetgevende macht in Nederland wor
den gevormd door Regeering plus
Nood-Parlement. Een jaar waarin de
meest vitale beslissingen moeten wor
den genomen.
Bestaat niet het gevaar dat dit Nood-
Parlement zich zal voelen en gedragen
als een demissionair Kabinet, geneigd
om een deel van de vuile wasch te
laten liggen? Eenig onbehagen bekruipt
ons. De democratie heeft nog nimmer
zooveel liefdesbetuigingen te incassee-
ren gekregen als op onze dagen.
Maar tegelijk schrikt men voor haar
consequenties terug. Vóór en vanaf de
bevrijding heeft de Regeering duidelijk
geaarzeld- Zij scheen alle mogelijk
heden te onderzoeken, behalve die van
het zoo spoedig mogelijk herstel van
een echt Parlement. Die erfenis brach
ten zij voor ons uit Londen mee.
Zoo hebben wij dus aanstonds een
Adviescommissie, die niet adviseert en
een Nood-Parlement, dat geen Parle
ment is.
En dat in een allergewichtigst tijd
perk der Vaderlandsche geschiedenis.
Attlee heeft de uitnoodiging van
den koning tot het vormen van
een nieuwe regeering aanvaardt
ONDERSCHEIDING VOOR
ONTDEKKER VAN HET
PENICILINE.
De „prijs voor verdienste jegens de
menschheid" is door de „Variety Club"
te Washington toegewezen aan sir
Alexander Flemming, die het penici-
line heeft ontdekt- De prijs bestaat uit
een zilveren medaille en duizen-d
dollars.
De Engelsche Lagerhuisverkiezingen, waarvan de resultaten gis
teren bekend zijn geworden, hebben een sensationeele overwinning
voor Labour gebracht. De arbeiderspartij heeft 390 van de 640 zetels
verworven. In het vorige Lagerhuis had zij er slechts 168. Het aantal
zetels van de Conservatieven, die in het oude Lagerhuis over 351
mandaten beschikten, is gedaald tot 199.
