De kindertransporten
naar Engeland
IN MEMORIAM
JAN MULDERS
STADSNIEUWS
EEN AMERIKAANSCHE STEM OVER
DE VERHOUDING NEDERLAND—
INDIÊ.
De „New York Times" bevatte dezer
dagen een hoofdartikel onder den titel
„The Netherlands Faces East", waarin
wordt opgemerkt, dat de Nederlanders
zich wederom keeren naar den Oost.
Het is zeker, dat de Japanners het
zullen verliezen en de Nederlandsche
regeering bereidt zich voor op den
terugkeer. Het nieuwe leger en de
nieuwe luchtmacht worden geoefend
om deel te nemen aan de bevrijding
van Indonesië.
Het blad vervolgt dan; de Nederlan
ders kunnen echter nimmer alleen de
krachten bijeen brengen om den vijand
te verdrijven De herovering was een
deel van de taak, die sterker geallieer
den op zich hebben genomen, het ver
slaan der Japanneezen op alle fronten.
Aanvankelijk was de ontwikkeling
langzaam. Het duurde geruimen tijd
voor Nieuw-Guinea was gezuiverd,
doch de herovering van Borneo gaat
tot dusver in een sneller tempo. De
Nederlanders zonden militaire afdee-
lingen naar Tarakan en Balikpapan,
waar hun vrijwilligers thans strijden
aan de zijde der Australiërs. Waar
echter Indische bodem was bevrijd
volgde het burgerlijk bestuur onmid
dellijk. Maar op Java, Sumatra en an
dere eilanden zijn de Japanneezen nog
sterk. Naar verluidt, zouden zij alleen
op Sumatra nog 75.000 man hebben.
De terugkeer der Nederlanders zal
door de vereenigde naties worden ver
welkomd, daar zij behoorden tot de
meest vrijzinnige kolonisators. Hun
regeeren over bijna 70.000.000 inheem-
schen en een gebied van 735.000 vier
kante mijlen was verlicht. Maar deze
eilanden zullen niet langer koloniën
zijn. Na een zeventien maanden durend
onderzoek door een Nederlandsche
commissie, gaf Koningin Wilhelmina
hen de belofte van zelfstandigheid bin
nen het rijk met volledige onafhanke
lijkheid voor inwendige aangelegenhe
den. De vervulling zal nog een lange
overgangsperiode vergen, want de Ja
panners zijn wreed en het bestuur was
verderfelijk. Op deze gezegende eilan
den geneest de natuur echter snel en
de Nederlanders weten hoe de ontwik
keling te versnellen. Zij zijn even on
misbaar geworden voor Indonesië als
Indonesië dat is voor hen.
ONDERWIJSPROBLEMEN
IN DUITSCHLAND.
De correspondent van Reuter schrijft,
dat, voor de scholen heropend kunnen
worden, er eerst een selectie onder het
onderwijzend personeel moet plaats
vinden en dat daarmede de militaire
autoriteiten voor een moeilijk probleem
zijn geplaatst. Professor Mohl van de
universiteit van Goettingen heeft ver
klaard, dat op het platteland tachtig
procent van de onderwijzers volledig
genazificeerd is. Van de universiteit in
Goettingen behoeven enkel drie of vier
vroegere professoren verwijderd te
worden vanwege hun politieke overtui
ging. Hij stelde voor momenteel op de
scholen in Duitschland geen aardrijks
kunde en geschiedenis te onderwijzen.
De burgemeester van Cuxhaven zeide,
dat bijna alle onderwijzers onder de
dertig onbruikbaar zijn daar deze vol
ledig doortrokken zijn met de nazileer.
Katholieke priesters in de omgeving
van Stade hebben een beroep gedaan
op de militaire autoriteiten de bijzon
dere scholen, die door de nazi's onder
drukt zijn, weer te openen, en zij eisch-
ten, dat ook de onderwijzers boven de
dertig „gezuiverd" zouden worden.
NEDERLANDSCHE BOLLEN-
KWEEKERS IN ENGELAND.
De Sunday Express publiceert onder
het hoofd „Britsche bloembollentelers
vertoornd over Nederlandsche invasie"
een bijdrage van zijn medewerker
Spalding uit Lincolnshire, waarin deze
onder meer het volgende schrijft:
„Tal van Britsche bloembollentelers
die nu deze industrie op vooroorlog-
sche basis hopen te herstellen, zijn
ontdaan en vertoornd door de zich
steeds meer uitbreidende invasie van
Nederlanders in dit rijke en vrucht
bare veenland. Een hunner heeft open
lijk verklaard, dat het district Zuid-
Lincolnshire als een stuk van Neder
land wordt beschouwd en dit ook let
terlijk spoedig zoo zal worden
Nederlandsche telers, waarvan een
groot gedeelte genaturaliseerde Brit
sche onderdanen is, zijn, sterk concur-
reerend met Engelsche koopers, bezig
waardevol bollenland op te koopen,
waarbij zij vrijwel steeds hun concur
renten de baas zijn- Zij koopen ge
vestigde Engelsche kweekerijen en kas
sen voordat zij op de markt komen.
Hoewel de Nederlanders ook met el
kaar concurxeeren, vormen zij toch een
hechte groep, die ten koste van Brit
sche telers opereert. Genaturaliseerde
Nederlanders alsmede Nederlanders,
Het is absoluut onjuist, dat de Engel
sche regeering kindertransporten van
uit Nederland heeft afgezegd om de
voedselpositie. Men zou haast zeggen;
integendeel, zij doet van haar kant
alles om een overeenkomst mogelijk te
maken. In Engeland zelf staan ver
schillende organisaties gereed voor de
ontvangst en verzorging. De „Women
Volontary Service" en de „British
Council" hebben op dit gebied bij de
ongeveer 2000 kinderen, die tot nog toe
gastvrijheid ontvingen, hun sporen
verdiend.
HET KAMP TE COTTINGHAM.
Cottingham biedt plaats aan een
vijfhonderdtal kinderen, die bij medi
sche keuring in Zuid-Nederland spe
ciaal werden uitgekozen, en deze 500
vormden met een staf van leidsters en
leiders en verder personeel (waaronder
koks, kappers, schoenmakers en naai
sters) een vrooiyke gemeenschap Zoo
vroolijk, dat dit „hostel" zich in Lon
den al spoedig den naam van „The
Happy Camp" verwierf, al gaven de
bewoners zelf er df£ naam van „Nieuw
Amsterdam" aan, ais dank voor de vele
geschenken, die zij van officieren en
bemanning der „Nieuw Amsterdam"
ontvangen hebben.
Het kamp zelf bestaat uit een aantal
steenen huisjes, waarin zes kamers:
een huiskamer, vier slaapkamers voor
tezamen 16 kinderen en een leiderska
mertje. De dag begint met de gebrui
kelijke bezigheden als wasschen en
ontbijten de eerste tien dagen leeft
men volgens wetenschappelijk samen
gesteld dieet en dan enkele uren
school. Het „Nebherland Government
Children Committee", dat in Londen
zetelt, beschikt over een speciaal bu
reau voor onderwys, aan het hoofd
waarvan mevrouw R. Marsman staat
(zij is leerares Nederlandsch M.O. en
dus alleszins deskundig), dat bepaalde
richtlijnen voor dit bijzonder onderwijs
uitgeeft, evenals een speciaal jeugd
blad „De Margriet" geheeten. Sport,
spel en gymnastiek staan verder op het
programma, waarbij ook de ontspan
ning niet vergeten wordt. Elke week
organiseert de „British Council", die
zich beijvert de contacten tusschen de
verschillende geallieerde landen ster
ker te maken, een filmmiddag, en vaak
treden kindergezelschappen, gooche
laars, buiksprekers en snelteekenaars
op, die de kinderen menig genoeglyk
oogenblik verschaffen. Een solarium
voor ultra-violette bestraling doet veel
goed werk, maar gelukkig heeft het
ziekenzaaltje geen ernstige patiënten
hoeven op te nemen.
's Zondagsochtends is er een vlag-
genparade, de geheele kampbevolking
stelt zich keurig in de houding op, de
Nederlandsche en Engelsche vlaggen
worden geheschen en de kampwet
wordt voorgelezen. Deze wet is door
de kinderen zelf opgesteld en heeft bij
voorbeeld zulke artikelen: „Nederland
sche kinderen zijn dankbaar en ge
hoorzaam" of „Nederlandsche kinderen
eeren hun koningin". Na een kort
praatje van den directeur volgt dan
„Ik ben aan de Scheldemond ge
weest, in de Betuwe, in Arnhem, in
Nymegen, in Noord-Limburg. Ik zeg
niet, dat het een voorrecht was, er te
wezen, want het is er als in een nacht
merrie. Maar toch is het goed er ge
weest te zijn en tot de andere Neder
landers te zeggen, tot de menschen in
de niet getroffen streken, te herhalen:
wat meen jullie nog het recht te heb
ben op ontevredenheid. Ga naar de
Betuwe en schaam je, wanneer je wel
eens hebt geklaagd. En onmiddellyk
sluit daarbij iets anders aan: Landge-
nooten, wat hebt gij gedaan voor uw
broeders in nood."
(De Patriot" voor de radio
op 15 Juli 1945).
die zich hier later gevestigd hebben,
zyn erkende leiders der industrie ge
worden. En het is vooral tegen de laat-
stecategorie dat de Engelsche telers
gekant zijn. In het bijzonder omdat
deze Nederlanders hun voorraden heel
wat goedkooper kunnen koopen dan
Engelsche telers.
Hoewel het voorschrift voor oorlogs
tijd, waarby slechts veroorloofd was
vijf-en-twintig procent van den be
bouwden grond voor bollenteelt te ge
bruiken, is opgeheven, zal nog steeds
van de telers geëischt worden dat zij
zestig procent van hun land voor het
bebouwen van voedsel gebruiken, aldus
heeft Captain Wallace, lid van het
War Agriculture Executive Committee,
verklaard. De telers mogen zich geluk
kig prijzen, zoo zei hij, als zij dit jaar
vijf-en-dertig procent van hun land
voor de bollenteelt kunnen gebruiken.
Vele Nederlanders hebben in
de afgeloopen jaren gevangen
gezeten en velen hebben in de
gevangenis den dood gevonden.
Onder hen bevond zich een
Leidsch Academieburger, waar
van het voor my een voorrecht
is, hem te mogen gedenken.
Zyn naam is Jan Mulders,
praeses van de RK. Studenten
vereniging Sanctus Augustinus,
jarenlang leider van het Leidsch
Studentenverzet, leider in ver
schillende andere burgerverzets
organisaties
Hij wist door middel van zijn
eigen talenten, de universiteit
en Augustinus, zijn persoonlijk
heid tot een groot, gaaf gebouw
op te trekken, waarvoor zoowel
de fundamenten als het cement
door zyn diep beleefd Katholi
cisme gevormd werden. Hij was
iemand, die het waard was aan
Nederlands oudste universiteit
te mogen studeeren.
Na het behalen van zijn doc
toraal examen wijdde hy zijn
geheele persoon aan de bestrij
ding van den bezetter. In Juli
1944, hy had pas de leiding van
de L. O. in Den Haag overgeno
men, werd hij gegrepen. Via
Scheveningen werd hy naar
Vught getransporteerd en aan
de zwaarste verhooren onder
worpen. Niets heeft men uit
hem kunnen krijgen. Vanuit zijn
cel hield hij nog enthousiaste
disputen over zijn geloof, muziek
en de philisophie met lotgenoo-
ten in de burnt, totdat de niets
ontziende moordenaars ook de
hand aan hem sloegen.
Laat zijn bloed en het bloed
van alle andere fiere strijders
niet voor niets gevloeid hebben.
Laat hun geest ook uw geest
bevrijden, grijp Uw werk, werkt
voor elkander en stèunt hen, die
in nood zijn. Dat is de waardig
ste herdenking van hen, die voor
ons den heldendood stierven.
H. J. J. A. N.
nog de uitreiking van twee vlaggen
voor de schoonste jongens- en meisjes
hutten, die door de kinderen verzonnen
namen dragen als „De Peetreuzen",
„Holland's Glorie" en „De Driekleur"-
Het huis „The House of Lords" ligt
aan de .Downingstreet". Verschillende
cursussen worden door de leiding of de
kinderen gevolgd, in o.a. de Engelsche
taal en leenbewerking.
Een grootsche dag was de 24ste April
van dit jaar, toen H.KH. Prinses Ju
liana een onofficieel bezoek aan het
kamp bracht, op verzoek van haar
moeder naar zy de kinderen ver
telde die het zoo druk had, dat zij
Juliana verzocht de groeten over te
brengen.
PROF. MR. C. W. DE VRIES OVER
RUSLAND EN DE BUITENL.
POLITIEK VAN STALIN.
In de groote Stadsgehoorzaal hield
Prof. de Vries Maandagavond een door
vlotte conferenciersgaven uitmuntende
causerie over dit zeer actueele onder
werp. Groot vereerder van Stalin als
staatsman toonde hy zich in zijn uit
eenzetting van de veranderde verhou
dingen in Rusland waarin hij ook een
waarborg zag voor den vrede van
Europa. Bij het stellen van vragen
bleek evenwel, dat de belangstelling
van het publiek meer gericht was -p
de religieuse, moreel en sociale ver
houdingen in het nog steeds door ge
heimenis omgeven Rusland. Spreker
trachtte aan te toonen, dat in Rusland
op dit gebied zich meer normaal-men-
schelijke verhoudingen ontwikkelen.
Echter juist door zijn betoog maakte
Prof. de Vries ons duidelijk, hoeveel er
nog aan die verhoudingen ontbreekt,
en de persoonlijkheid van Stalin als
staatsman is er geen waarborg voor,
dat deze door tactiek geboden verande
ringen zullen standhouden, zoodra om
opportuniteitsredenen een andere tac
tiek gevolgd dient te worden. Daarbij
hebben wij slechts te zien naar Stalins
houding terf opzichte van de uiterst
linksche zoowel als de uiterst recht-
sche vleugel van de Communistische
Partij. Wat de speciale verhouding van
de Katholieke Kerk betreft, achtte spr.
een conflict in de toekomst zeer waar-
DISTRIBUTIEKANTOOR LEIDEN.
Alle toewyzingen tabak, sigaren of
sigaretten, welke vóór Mei 1945 zijn
uitgereikt, zijn ongeldig.
De handelaren dienen deze toewy
zingen, voor een eventueele verant
woording van hun voorraden, te be
waren.
De wnd. directeur van den
Distributiedienst,
Th. J. VAN HUMMEL.
AFHALEN ENQUÊTEFORMULIEREN
MD 243-58.
Alle hotel-café en restaurantbedry-
ven, alsmede lunchrooms, cantines e.a.
Horecabedrijven dienen heden een en
quêteformulier MD 243-58 af te halen.
Deze formulieren dienen voor Donder
dag 26 Juli 1945 ingevuld en ondertee
kend ingeleverd te worden aan loket 12
van het distributiekantoor Steenschuur
no- 21, ingang Langebrug Overgelegd
dienen te worden: inschrijvingsbewy-
zen Centraal Distributiekantoor MD
244-91 en MD 244-13. Inschrijvings- en
lidmaatschapsbewijs Bedrijfshoreca.
By vermissing van een van deze in-
schrijvingsbewijzen dient een verkla
ring daarvan ingeleverd te worden.
schijnlijk, daar de R.K. Kerk, in tegen
stelling tot de Grieksch-Orthodoxe, de
godsdienst op alle terreinen van het
menschelijk leven haar invloed moet
doen gelden.
Daar er een groot aantal schrifte
lijke vragen werd ingediend, waarvan
de behandeling uren gevraagd zou
hebben, werd een middag ter behande
ling vastgesteld.
C. Til. R.
VEREENIGING KONINGINNEDAG.
Hoewel de moffen al het geld, het
geheele archief en de ledenlijsten heb
ben gestolen, meent het bestuur haar
taak weer te moeten aanvatten in het
vertrouwen, dat de leden van voor
1940, doch bovendien vele stadgenoo-
ten, die nog geen lid waren, zich als
lid zullen melden.
De eerste verjaardag van H.M. de
Koningin in een bevrijd land mag en
kan in onze Sleutelstad niet onopge
merkt voorbijgaan.
Enkele plannen zyn reeds gemaakt,
o.a. des morgens voor de kinderen van
het 6e leerjaar in de Stadsgehoorzaal,
des middags staan groote sportdemon-
straties, des avonds feest in de Stads
gehoorzaal op het programma.
Door het bestuur worden dezer da
gen vertegenwoordigers van alle buurt-
commissies opgeroepen tot een samen-
spreking teneinde verder plannen te
bespreken, w.o. kinderfeesten op div.
punten,' kortom te geraken tot een
waardige viering van Koninginnedag.
GEWESTELIJK ARBEIDSBUREAU
LEIDEN.
Regeling van loonen en andere
arbeidsvoorwaarden.
De aandacht van werkgevers en
werknemers wordt nog eens gevestigd
op het bepaalde in artikel 3 van het
Buitengewoon Besluit Arbeidsverhou
dingen van 17 Juli 1944, krachtens welk
artikel het niet geoorloofd is, hetzij
wijzigingen in bestaande loonen en an
dere arbeidsvoorwaarden aan te bren
gen, hetzij daarvan afwykende arbeids
voorwaarden in nieuwe overeenkom
sten op te nemen, tenzij daarvoor toe
stemming is verleend. Overtreding van
deze bepaling is strafbaar.
Verzoeken om toestemming te rich
ten aan het College van Rijksbemidde
laars, Flatgebouw Willemspark. Zee
straat, 's-Gravenhage.
In verband met de gestegen kosten
van het levensonderhoud is uiteraard
een verhooging van de op 10 Mei 1940
geldende loonen binnen bepaalde gren
zen redelijk en toelaatbaar te achten.
Teneinde het bedrijfsleven hierby den
noodigen armslag te laten, is toestem
ming gegeven tot verhooging van loo
nen, mits deze niet hooger zijn dan
125 van de op 10 Mei 1940 vastge
stelde of gebruikelijke loonen.
Teneinde aan de moeilijkheden,
welke de huidige omstandigheden me
debrengen, met name voor de groote
gezinnen, tegemoet te komen, heeft de
regeering bepaald, dat de uitkeering
ingevolge de Kinderbijslagwet, thans
bedragende f0.20, resp. f. 0.25 per kind
en per dag, wordt verhoogd tot f0.40
per kind en per dag.
Met ingang van 1 Oct. a.s. is aan
den heer G. A. v. Klinkenberg eervol
ontslag verleend als Directeur der Ste
delijke Fabrieken van Gas en Electri-
citeit alhier.
Voorloopig is benoemd als Direc
teur der Stedelyke Fabrieken van Gas
en Electriciteit de heer Ir. de Jong, die
thans werkzaam is bij de Kon. Nederl.
Grofsmederij alhier.
