"fisr^fck "HT^I 1 9ëü~ T"'iwi donderdag 12 JULI mm
fj ml 5 i HB HP»' HH PM HP^ B SH-BUm H Bureaux Redactie
UP JEA II J [eV;| ^^SSï'f;:, ot,
Advertenties
BINNENLAND
Roode terreur
in Buchenivald
STADSNIEUWS
in in mi ,i»iVtiflL.^TMj ^idSgizP' H - ^5&»» ^oW'' «aSSffl^» .#fthb, „.ya/HféL. Abonnementsprijzen:
f. 0.26 per week
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken No. 21 f-HSper maand
1.0.20 per kwartaal
Advertenties zijn een beduidende
steun voor een dagblad.
Ze zijn ook de weerspiegeling van
het vertrouwen dat de adverteerders
hebben in de courant.
Advertenties vormen de echo van
het daagsohe, bestaan naar leven en
sterven, naar handel en wandel.
Advertenties vertellen veel, al ver
zwijgen ze soms nog meer.
Maar dat is de zaak van den re
clame-agent, van den handelsman.
Sommige advertenties zijn eerlijk en
klaar.
Je weet direct waar het om gaat.
Ze zijn nuchter en zakelijk.
Ook op een gebied, waar men ze bij
het eerste gezicht niet had gedacht te
ontmoeten.
Daar hebt U b.v. deze advertentie:
„Openlijk dank aan de H. Maagd
Maria voor verkregen gunst."
Er zijn menschen die zich erover
verwonderen, dat zooiets in de krant
komt. ^Waarom nemen ze nu zulke
dingen op.... dat hoort toch niet in een
krant thuis. Je maakt je zoo wel erg
makkelijk ervan af. Je bedankt Maria
per advertentie, zooals je wel leest dat
de buurt of de dokter bedankt wordt.
Wij zijn heelemaal niet boos op de
genen, die zoo denken.
Dat ze zoo denken pleit zelfs voor
hen.
Immers, het geestelijk aspect wat
deze advertentie toont, achten ze te
goed voor de nuchtere, zakelijke, tij
delijke sfeer van de krant.
Toch is die advertentie best te ver
dedigen.
Wat wordt er bedoeld?
Er zich gemakkelijk van afmaken?
Neen! Want wie zich bij belofte ver
bonden heeft tot het bekend maken
van een verkregen gunst volgt hier
inderdaad een weg, die tot groote be
kendmaking leidt.
Zij hebben het geluk dat hun gebed
verhoord is al aan vele menschen uit
hun omgeving verteld en hen aange
spoord om hun voorbeeld te volgen en
ook „de novene der drie weesgegroe
ten" te bidden, maar als ze het nu in
de krant zetten...." dan leest iedereen
het, dan geef ik er nóg meer bekend
heid aan."
Wie kan daar wat tegenin brengen?
De moderne techniek vertolkt op
eigen wijze de eer en de dank aan
God en zijn heiligen.
De dokter en de pastoor, de wijk
zuster en de buren worden „langs deze
weg bedankt voor
Niemand neemt daar aanstoot aan,
niemand vindt dat vreemd of mal.
Welnu, als we de menschen langs
deze weg bedanken, dan vindt O. L.
Heer en Zijn Moeder het ook best dat
we het Hem en Haar doen op dezelfde
manier.
Want we weten: daarbij bleef het
niet, het was alleen maar middel om
toch nog eens aan iedereen duidelijk t
vertellen hoe goed die menschen
hoe goed God en Zijn heilige Moeder
hebben gezorgd.
PRINSES JULIANA KOMT TERUG.
Prinses Juliana heeft heden ver
klaard dit week-einde te New York
scheep te zullen gaan naar Europa.
PRINS BERNHARD BEVELHEBBER
DER NEDERL. STRIJDKRACHTEN.
Zooals men weet is de Prins bevel
hebber der Binnenlandsche Strijd
krachten.
In „Pen-Gun" het orgaan van ons
leger en onze vloot, van 6 Juli jl. tref
fen wij het interview aan dat ZK.H.
heeft toegestaan aan den oorlogscor
respondent van het Amerikaansche
Persbureau „International News Ser-
yice".
De „Pen-Gun" geeft de vertaling van
dit interview, dat zegt het blad
zoo interessant is, „omdat het een
typische Amerikaansche visie op den
Bevelhebber Ned. Strijdkrachten (B.
N.S.) weergeeft".
Hier worden wij er dus zijdelings van
in kennis gesteld, dat de Prins niet
slechts bevelhebber der Binnenland
sche Strijdkrachten is, maar Bevelheb
ber der Strijdkrachten in het alge-
Wij ontleenen aan „De Maasbode"
het volgende:
De Duitsche concentratie-kampen
werden vóór 1939 hoofdzakelijk bevolkt
door gewone misdadigers en commu
nisten (de „groenen" en de „rooden",
aldus genoemd naar de kleur van hun
herkenningsteeken)In vele concen
tratiekampen heerschte de noodige
naijver tusschen deze twee groepen om
de kampleiding. Toen de Nederlanders
in Buchenwald arriveerden, was deze
strijd ten gunste van de „rooden", de
communisten, beslecht. De S.S.-leiding
van het kamp liet het beheer nage
noeg geheel aan de communistische
kampleiding over.
Deze communistische kampleiding
regeerde volslagen met Nazi-middelen.
De knuppel was het voornaamste in
strument. Verscheidene Nederlanders,
vooral niet-communisten, zijn daarvan
het slachtoffer geworden. Toen de bui
tenlanders talrijker werden, ontstond
er samenwerking tusschen de Duitsche
en de buitenlandsche communisten,
ook de Nederlandsche. De niet-commu-
nistische buitenlanders, met name de
„kapitalisten", „intellectueelen" en de
„oranje-aanhangers' werden daarvan
het slachtoffer, behoudens een enkele
uitzondering, b.v. de gevangenen, die
uitmuntten door vakkennis.
Protesteeren durfde eigenlijk nie
mand uit vrees voor het zg. „Himmel-
fahrt"-transporteeren naar een der
nieuwe inderhaast en daarom slecht
ingerichte kampen. Deze lieten hygië
nisch alles te wenschen over; het werk
was er zwaarder dan in het oude kamp
en het eten daarenboven nog minder
en slechter. De meesten overleefden
meen. Of is dit slechts de officieuse
aankondiging van een op handen zijn
de officieele benoeming? De inhoud
van het interview zou erop wijzen dat
Prins Bernhard reeds Bevelhebber
(Opperbevelhebber) is. Maar het Ne
derlandsche volk mag toch wel weten
wat er van waar is?
PRINS BERNHARD ONTVANGT
ILLEGALE WERKERS.
Prins Bernhard heeft in het hoofd
kwartier der B.S. op het Loo in parti
culiere audiëntie ontvangen twee ille
gale werkers uit Bussum en Hilversum,
die onder de bezetting in het zuiden
en centrum van ons land de binnen
landsche draad oze verbindingen tot
stand hadden gebracht en georgani
seerd. Zij behooren tot de weinigen van
den ondergrondschen radiodienst, die
de bevrijding hebben overleefd. Bij dit
bezoek is den Prins de geheime zender
overhandigd, waarmede de Bussumer
op 31 Augustus van het vorige jaar aan
hare majesteit de Koningin de geluk-
en heilwenschen van de binnenland
sche verzetsbeweging draadloos naar
Londen heeft overgebracht.
VERBINDING NOORD-ZUID.
In de eerstkomende weken zal de
veerdienst over de Maas te Hedel wor
den vervangen door een schipbrug.
Daarmede zal de tweede vaste verbin
ding tusschen noord en zuid zijn tot
stand gekomen.
DE ZOMERTIJD.
Op de vraag of de Nederlandsche
tijd, die op het oogenblik gelijk is aan
den Engelschen, ook gelijk zal blijven,
wanneer straks de z.g. double british
summer time overgaat op de british
summer time en in het najaar op de
Greenwich mean time, deelde het dep.
van binnenlandsche zaken mede, dat
hierover nog niets bekend is. Het is ook
nog niet zeker wanneer deze tijden
ingaan. Wel wordt de vraag of het
wenschelijk is, dat de Ned. tijd aan
den Engelschen gelijkgesteld wordt, be
handeld.
INUNDATIES IN ZUID-HOLLAND.
De inundaties in Zuid-Holland be
sloegen bij de bevrijding ongeveer 1/6
deel van de provincie nl. 53.465 ha. In
het gebied boven de rivieren was
24.824 ha door zoetwater overstroomd,
terwijl in het zuidelijk deel 28.641 ha
onder zoutwater stond. Verder waren
bij de inundaties 32.024 ha bouwland
en 21.641 ha weiland betrokken; in
totaal stonden 43.832 ha langer dan
zes maanden onder water en 9633 ha
een dergelijk transport niet. De dood
volgde binnen 6 maanden.
Wanneer de SS b.v. 3000 man vroeg
voor dergelijke transporten, sloegen de
Duitsche en buitenlandsche commu
nisten hun slag. Uitverkoren werden
de politieke tegenstanders van vroeger
of de opposanten in het kamp zelf. De
communisten werden vrijgesteld, be
halve 1) diegenen, die een leidende rol
in het nieuwe kamp moesten vervul
len, dus ook daar de goede posities
moesten bezetten, en 2) die communis
ten, wien het gedrag van hun collega's
tegen de borst stuitte en die daarom
in het kamp tot de oppositie behoorden
en dus verwijderd moesten worden.
Zoo bleef de toestand totde in
vasie van Juni 1944. Toen zocht men
toenadering en ontstond een „Neder-
landsch comité." Sommigen lieten zich
bewerken in de richting van een een
heidspartij, maar toen midden 1944
iedere nationaliteit vertrouwensman
nen moest aanwijzen, wist men voor
Nederland uitsluitend communisten te
doen benoemen.
Erkend moet worden dat de Duit
sche communisten ook veel goeds voor
de gevangenen hebben gedaan, b.v. een
ondergrondsche organisatie en verbe
tering in hospitaal, keuken enz.
Er zit in dit alles een zeer krachtige
waarschuwing, of als men wil een ern
stige vraag: wat zou er te wachten zijn
van deze menschen met hun volkomen
nazi-methoden, met hun knuppel en
hun leuze „het doel heiligt de midde
len", wanneer zij ooit de macht in
handen zouden krijgen?
korter dan zes maanden. Bij de inun
daties kan men onderscheid maken
•tusschen z.g. strategische. en wilde"
gevallen. Voorbeelden van „wilde" on
derwaterzetting zijn: een strook in de
Alblasserwaard (tusschen Lek, Mer-
wede en Noord), de overstroomingen
tusschen Leiden en den Haag en die
ten zuiden van Dordrecht. Het eenige
geval, waarin de Duitschers zout water
onbeheerscht lieten binnenstroomen,
is dat bij Katwijk.
Met uitzondering van een klein ge
bied bij het Voornsche kanaal en op
Overflakkee zijn alle geïnundeerde ge
bieden thans zoo goed als drooggelegd,
zoodat het z.g. „maaiveld" zichtbaar is,
maar het zomerpeil van het water is
lang nog niet overal bereikt. Het ver
schil met dit peil bedraagt 50 cm tot
1.50 m. Daar het drainage-systeem
veelal beschadigd blijkt te zijn. zal vol
ledig herstel nog eenigen tijd vorderen.
HULP VOOR DE ARNHEMSCHE
BEVOLKING VANUIT BRUSSEL.
Dezer dagen is te 's Gravenhage drie
ton keukengerei uit Brussel gearri
veerd. Dit keukengerei werd in de Bel
gische hoofdstad door Nederlandsche
dames verzameld en is bestemd om
door het Nederlandsche Roode Kruis
onder de getroffen bevolking van Arn
hem te worden verdeeld. Leider van
het transport was de heer Knoot van
de afdeeling van het Ned. Roode Kruis
te Brussel.
BESTRAFFING VAN
LANDVERRADERS
EN COLLABORATEURS.
Tienduizenden N.S.B.'ers en anderen,
die met den vijand heulden, zijn op
gepakt en ondergebracht in scholen,
fabrieksgebouwen etc. De grootste
kampen worden thans voor hen en
dcor hen in gereedheid gebracht. Zoo
komt in Den Haag in Duindorp, dat
door de Duitschers voorshands onbe
woonbaar is gemaakt, een kamp voor
40.000 landverraders. Ieder van de
dames en heeren krijgt een apart dos
sier, zijn zondenregister.
De samenstelling daarvan is de taak
van den P.O.D., den Politieken Op
sporingsdienst.
WIE SPREEKT HET VONNIS UIT?
De meeste „gevallen" komen voor de
Tribunalen. Dit zijn speciale voor dit
doel opgerichte rechtbanken, die in het
zuiden reeds aan het werk zijn, terwijl
in het Westen van het land de samen
stelling binnen de veertien dagen kan
worden tegemoet gezien'.
NEDERLANDSCH VOLKSHERSTEL'.
Kerkconcert.
Na vijf bange en lange jaren heeft
Leiden het voorrecht gehad in de
Rooglandsohe Kerk een keur van ge
wijde muziek te hooren door Hendrik
Andriessen aan het orgel en Annie
Woud als zangeres. De organist gaf een
korte uitleg over begrip en aard van
het kerkconcert, besprak de eenvoud
van Sweelinck's variaties die met
eenvoudige middelen zoo doeltreffend
zijn geschreven; het praeludium van
Bach in stijl van het Concerto
grosso en de daaraanvolgende fuga
een weefsel van zelfstandige stemmen.
Na het Wilhelmus opende Andriessen
met de bovengenoemde variaties naar
een oud-Duitsch liedje van den 17den
eeuwschen organist Sweelinck, in hun
beknoptheid even welluidend als be
koorlijk.
Annie Woud sloot zich hierbij aan
met Oud-Nederlandsche liederen, een
drietal uit Valerius' Gedenckclanck,
liederen, die den Hollander na aan het
hart liggc
deren van Marius Brandts Buys. Als
muziek waren deze liedjes minder
boeiend dan het overige van het pro
gramma, qua tekst pasten zij goed in
het geheel. Temidden hiervan zong zij
een voornaam en ontroerend lied, in
oude toonsoort, dat Andriessen com-
poneerde in het gevangenkamp Haaren
op 20 October 1942. De altzangeres
heeft haar nobele warme stem en haar
uitnemende zeg- en zangkunst gesteld
in dienst van deze mooie muziek; met
rijke muzikaliteit verklankt, waarbij
Andriessen onvolprezen secundeerde.
Met macht over het instrument volgde
de geweldige Praeludium in c kl. t. van
Bach, vol van mousseerende belichtin
gen, waarna de fuga, een juweel van
registratie werd. Tot slot improvi
seerde hij aan het orgel over het oud-
Nederlandsche lied „O Heer. die daar",
waarmee hij blijk gaf goed thuis te zijn
in de moderne compositie en haar op
vattingen.
Een mooi enwelgeslaagd concert,
waarvoor veel belangstelling was.
J. Kortmann.
Deze tribunalen kunnen de vermo
gens van landverraders en collabora
teurs verbeurd verklaren en zij kunnen
veroordeelen tot het interneerings-
kamp met een maximum van 10 jaar.
Men zegt dat het Tribunaal niet kan
straffen, maar dat het alleen maat
regelen neemt. Wanneer men echter
iemand veroordeelt tot b.v. acht jaar
interneeringskamp en verbeurdverkla
ring van zijn vermogen, dan maakt het
voor hem weinig verschil of men dit
nu een maatregel noemt of een straf.
Een maximum van 10 jaar is nogal
mild, zal men zeggen. Maar de kous is
hiermee niet af! Want de „echte"
landverraders en collaborateurs komen
voor één van de vijf Bijzondere Ge
rechtshoven. En deze Gerechtshoven
deelen straffen uit tot de doodstraf toe.
Niet alleen Mussent, Blokzijl, van Ge
nachten, van Geelkerken en andere
trawanten zullen zidh voor deze col
leges hebben te verantwoorden, maar
de aanbrengers en verraders van on-
dergrondsch werk en zij, die vermogens
aan den vijand verdienden, de profi
teurs. Door vijf raadsheeren worden
deze gevonnisd, waarvan twee mili
tairen.
Intusschen vraagt men zich met
eenige zorg af, wanneer Tribunalen en
gerechtshoven hun taak zullen kunnen
beëindigen. Het kan niet anders of het
moet jaren duren voordat iedere on
vaderlandslievende schobberd zijn
vonnis heeft gehad. Het is onverkwik
kelijke brei waar we doorheen moeten.
ZWITSERSCHE BARAKKEN VOOR
WALCHEREN.
De Nederlandsche regeering heeft
onlangs een ingenieur naar Zwitser
land gezonden om barakken-materiaal
aan te koopen ten dienste van de her
stelwerkzaamheden aan de Walcher-
sche dijken. Gezien de urgentie van dit
werk heeft het Zwitsersche departe
ment van oorlog onmiddellijke levering
toegezegd van een aantal barakken,
bestemd voor de huisvesting van de
arbeiders. Het transport zal per trein
geschieden via Frankrijk en België. De
eerste trein zal eind Juli of begin
Augustus Zwitserland verlaten.
