DE WILDE STAKING
TE ROTTERDAM
Hm NB I lü J1 I WSLmB JU Baai Hi SHi Bureaux Redactie
DE MINISTER-PRESIDENT TOT ALLEN
STADSNIEUWS
BINNENLAND
ipijn .m., ij, li, J WOENSDAG 4 JULI 1945
n HM IflEajf^HK^. BH en Administratie
||lf H 1 j lil ||jj|l n I H rara ragl j Hh Era oude rijn i. tel. 22771
HHB mEr fffffifflj 1 EmP ^^saS Hlwl mL iSHB Abonnementsprijzen:
f. 0.26 per week
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken No. 14 sio S» SSStLi
Gisteravond heeft de minister-presi-
dent, prof. ir. W. Schermerhorn, via
de radio, het woord gericht tot het
Nederlandsche volk naar aanleiding
van de gebeurtenissen in Rotterdam.
Hier volgt de verkorte tekst van zijn
rede.
Volk van Nederland. Er zijn dingen
in ons land gaande, die het voor de
regeering noodzakelijk maken, zich in
duidelijke en klare taal tot u allen te
richten. Op talrijke plaatsen in ons
land is het in de arbeiderswereld on
rustig. Er wordt gestaakt en er drei
gen stakingen. Aan den eenen kant
worstelen de werkgevers met buiten
gewoon groote moeilijkheden, aan den
anderen kant staat de arbeiderswereld,
die niet terug wil naar de toestanden
van voor den oorlog, en die blijkbaar
het vertrouwen mist in de organen,
die de arbeidersverhouding behooren
te regelen.
De ministerraad heeft zich vandaag
zeer ernstig met deze zaken bezig ge
houden, want wij beseffen, dat het
hierbij om levnsbelangen van ons volk
gaat.
Aan den eenen kant de absolute
noodzakelijkheid om te komen tot
rechtvaardige sociale toestanden, aan
den anderen kant de wetenschap, dat
het onmogelijk is deze te verwerkelij
ken in een wereld van strijd en chaos.
In de haven van Rotterdam woedt een
ernstige staking en deze is het, die in
het bijzonder aanleidig geeft om een
woord te richten tot arbeiders en werk
gevers beiden.
HET ARBEIDSLEVEN EEN
RECHTSORDE.
In de regeringsverklaring van ver
leden week heb ik als standpunt van
deze regeering vermeld, dat wij van
het arbeidsleven een rechtsorde willen
maken.
DE OUDE METHODE.
Uit hetgeen ons door publicaties en
mededeelingen duidelijk is geworden,
moeten wij helaas vaststellen, dat de
oude methode van „voortwerken, tot
dat er van den kant van de arbeiders
bezwaren worden ingebracht", opnieuw
is toegepast. Dat de werkgevers ook nu
weer geprobeerd hebben hoever men
kon gaan in vasthouden van het eene
eind van het touw, in plaats van in
gezamenlijk overleg, in bewustzijn van
de verantwoordelijkheid voor het ge-
heele arbeidsmilieu en voor het Neder
landsche volk, vast te stellen hoe het
eigenlijk moet zijn.
Ook nu weer hebben wij van werk-
geverskant het weinig verheffende
schouwspel gezien van „weigeren en
daarna toch toestaan", van „eerst af
wijzen of half-aanvaarden en tenslotte
toch aanvaarden".
Dat is geen kracht. Dat is zwakheid.
Dat is niet hetgeen deze regeering
wenscht.
HOE HET WEL MOET.
Wij willen gerechtvaardigde en ver
antwoorde sociale toestanden. In ge
meenschappelijk overleg met alle be
trokkenen vastgesteld. Zulks onder toe
zicht van de regeering. Heeft dat over
leg eenmaal een resultaat gehad, dat
door de regeering is aanvaard, dan
moeten wij tezamen daarvoor ook
staan, met alle kracht en alle gezag,
dat de overheid kan opbrengen. Dan
pas heeft de overheid ook het moreele
recht om krachtige maatregelen te
nemen, tegenover hen, die deze orde,
deze afspraken om welke motieven
dan ook trachten te verbreken.
Zooals gezegd, wij hebben niet de
overtuiging, dat deze weg gevolgd is.
Door niemand, ook niet door de ar
beiders.
Alleen een zeker wantrouwen bij de
arbeiders kan hen ertoe hebben ge
bracht, het werk neer te leggen een
wantrouwen dat gebaseerd is op er
varing. Doch wat daarna te zien ge
geven is van de arbeiderskant, kan de
regeering evenmin aanvaarden.
NIEUWE EISCHEN
Er moet gezegd worden, dat een ge
deelte hiervan als begrijpelijk en ook
wel als billijk moet worden beschouwd.
Niet met alle eischen is dat echter
het geval. Wij begrijpen volkomen, dat
de arbeiders vragen om schoenen, maar
weten de Rotterdamsche havenarbei
ders wel, dat elders duizenden van liun
kameraden ook nauwelijks schoenen en
klompen hebben? en dat ook duizen
den anderen in den lande met hun
kleeding in de grootste moeilijkheden
verkeeren?
GEEN MACHT BOVEN RECHT.
Gaat het nu eigenlijk wel aan, dat
die arbeiders, die werken op de meest
kwetsbare punten van ons productie
proces (in de mijnen en voor de voed
selvoorziening) eischen stellen, welke
zij door staking kracht bij zetten.
eenvoudig omdat zij meenen, een en
ander te kunnen afdwingen? Vergeten
zij daarbij niet, dat het tenslotte ook
gaat ten koste van hun medeburgers?
VERPLICHTE ORGANISATIE?
Verplicht lidmaatschap van de een
heidsvakbeweging, dit kan de regeering
niet aanvaarden.
Het Nederlandsche volk heeft het
recht om zich in vrijheid te organisee-
ren zooals het zelf wenscht..
In de practijk is na den oorlog de
eenheidsvakbeweging een vierde vak
organisatie geworden en de regeering
is ten volle bereid deze nieuwe organi
satie te erkennen, echter op een voor
waarde, eri deze is, dat zij de spel
regels die nu eenmaal bij het scheppen
van geregelde toestanden en sociale
rechtvaardigheid in ons arbeidsleven
moeten gelden, erkent.en er naar
handelt.
DE JUISTE WERKWIJZE.
Wij verstaan daaronder, dat men be
reid is, indien er moeilijkheden zijn,
te beginnen met bij de bevoegde in
stanties te trachten gehoor te vinden
voor gerechtvaardigde wenschen en
niet begint met wilde stakingen en pas
daarna het gesprek tracht aan te
knoopen.
Het kan zijn, dat een enkele maal
een dergelijke spontane staking uit
breekt.
Maar men ziet overal hetzelfde beeld,
namelijk eerst de staking en daarna
het door de eenheidsbeweging ge-
wenschte gesprek.
Al de zulken, die den weg van de
wilde staking gaan, waarbij niet te
voren een redelijk overleg plaats vindt,
zullen de regeering vierkant tegenover
zich vinden.
DE REGERING SPRINGT ERIN.
De regeering heeft zich daarom ge
noodzaakt gezien, zich ernstig met dit
conflict te bemoeien. Hedenmorgen
heeft minister Drees een bespreking
gevoerd op het stadhuis te Rotterdam,
en de regeering heeft besloten van
avond over de radio een beroep te doen
op de arbeiders en er in alle ernst van
dit oogenblik maar ook in het vertrou
wen op ons woord, op aan te dringen
den arbeid te hervatten.
DE VOEDSELVOORZIENING.
Hier staan zeer groote belangen voor
ons volk op het spel.
Ik wil het niet alleen gooien over den
boeg van de bedreigde voedselvoorzie
ninghoewel het goed is, dat de
Rotterdamsche bevolking weet, dat bij
voortduring van de staking, niet alle
goederen voor hun bonnen in de win
kels aanwezig zullen zijn.
Bij voortduring der staking zal het
binnen enkele dagen elders in Neder
land den zelfden kant op gaan.
Er liggen zes schepen in de haven
van Rotterdam te wachten en een be
langrijk aantal, onderweg naar Neder
land, zal bij dezen gang van zaken naar
andere dan Nederlandsche havens wor
den verwezen.
BEVRIJDINGSFEESTEN TE
OEGSTGEEST.
23—29 Juni 1945.
Bij de algemeene feestvieringen, die
naar aanleiding van de geheele bevrij
ding van Nederland gehouden zijn, is
ook Oegstgeest niet achtergebleven. En
die feesten zijn werkelijk geslaagd.
Waar velen in eigen omgeving neg
kampen met moeilijkheden en verdriet,
was besloten, dat uitbundige vrolijk
heid achterwege zou blijven.
De eerste dagen stonden geheel in
het teeken van herdenkingen. Geopend
werd met een zeer goed concert in de
Pauluskerk, waarna doodenherdenkin-
gen volgden en de onthulling van een
voorloopig monument ter herinnering
aan hen die vielen uit deze gemeente.
De Woensdag werd gebruikt om het
dorp feestelijk te versieren, waarna de
vreugdetoon wat meer naar voren
kwam, zich uitend in het ontsteken
van een vreugdevuur met algemeene
hospartij en een feest op het A.S.C.-
terrein.
Vrijdagmiddag was er een groote
kinderoptocht. Een woord van hulde
aan het personeel der diverse scholen
is hier zeker op zijn plaats. Hierna
volgde een kinderfeest met tractatie
van 2400 kinderen. Het avondfeest was
matig en kende geen hoogtepunten, of
het moest zijn de aan/bieding van een
eenvoudig souvenir aan een deputatie
Canadeezen, speciaal hiervoor overge
komen.
Rest ons nog te vermelden, dat des
morgens in het Groene Kerkje en op
het bijbehoorende kerkhof een plech
tigheid plaats vond om de daar begra
ven soldaten der geallieerden Neder
landers inbegrepen te huldigen.
Ook werd er nog een krans gelegd op
het monument bij Rhijnhof.
ZWEMDEMONSTRATIE.
Zaterdagmiddag vond onder auspiciën
van herN.V.rT. (Werkcomité Spert) in
de zweminrichting „De Zijl" een de
monstratie plaats. Aan het programma
werkten mede: de Zwem- en Polover-
eeniging „De Zijl" L.Z.C., Poelmeer,
de Water vrienden en de Leidsche Red
dingsbrigade.
Na een openingswoord van den voor
zitter, den heer van Sohaik, ging Jong
Holland te water. De aangekondigde
polo-wedstrijd van een Leidsche com
binatie tegen een geallieerd team kon
niet plaats hebben, aangezien eenige
spelers van het geallieerd team door
dienst verhinderd waren. Hiervoor in
de plaats kwam een sterke Haagsche
ploeg, die goed en vlug spel te zien gaf.
Toen de scheidsrechter, de heer Mole
naar, het eindsignaal gaf, was de
stand 13.
Na deze wedstrijd kregen wij nog
eenige demonstraties te zien: 50 M.
borstcrawl, schoolslag, estafettenum
mers enz. De Leidsche Reddingsbrigade
gaf een demonstratie in reddingzwem-
men, terwijl „De Watervrienden" een
keurig staaltje figuur zwemmen ver
toonden. Het was een geanimeerde
middag waarop een ieder met voldoe
ning kan terugzien. R.
STICHTING „1940—1945".
DeVrijdag j.l. op de feestavond van
de Leidsche Chr. Oranje Vereeniging
gehouden collecte t. b. v. de Stichting
19401945" heeft opgebracht f 627.15.
De op de 2e feestavond te houden col
lecte zal geheel ten goede komen van
de Stichting.
Onze voedselvoorziening verkeert dus
inderdaad in gevaar, en wanneer „de
Waarheid" vanavond schrijft, dat er
door de arbeiders belangeloos voor het
roode kruis wordt gewerkt, dan dient
de Rotterdamsche bevolking te weten,
dat dit om heelemaal 10 van de 4000
Rotterdamsche havenarbeiders gaat.
Dergelijke mededeelingen geven een
volkomen scheef beeld van den toe
stand.
DE MINISTER EINDIGDE MET
EEN BEROEP OP DEN GOEDEN
WIL.
Mannen van Rotterdam, steunt de
regeering in haar strijd voor recht en
orde. Arbeiders, wij verwachten dat de
haven van Rotteirdam, de levensader
van ons volk, weer gaat draaien.
N.V.H. NIEUWS.
Mededeelingen van
„Kunst en Ontspanning".
Het Werkcomité voor „Kunst en
Ontspanning" kon ons het volgende
mededeelen.
Op 10 Juli concerteeren Hendrik
Andriessen, organist en Annie Woud,
altzangeres, in de Hooglandsche Kerk.
Deze solisten brengen een bijzonder
programma, o.a. eigen composities van
eerstgenoemde. Dit is het eerste con
cert. da' N.VH. zal houden: het belooft
een mooien avond te worden.
Op 11 en 12 Juli organiseert „K en
O" twee bonte avonden in den Schouw
burg, waaraan o.a. medewerken onze
stadgenoot Jan Grefe, voordrachts
kunstenaar en de Kon. Tooneelvereeni-
ging „Litteris Sacrum", die voor het
eerst na haar onderduikperiode weer
voor het voetlicht zal verschijnen.
Tenslotte nog dit. Met de instudee
ring van de Leidsche Bevrijdingsrevue
die „K. en O" reeds in zijn eerste pro
clamatie aankondigde, wordt eerst
daags een aanvang gemaakt. Aan deze
revue kunnen nog enkele beschaafde
dilettanten medewerken. Aanmeldin
gen 's middags van 24 uur in het
N.V.H. gebouw, Galgewater 1, kamer 24.
CONFERENTIE.
Voor de meisjes, die in huishoude
lijke betrekking zijn, zal de Zeereerw.
Pater Benschop wederom conferentie
houden en wel in de kapel van het St.
Elisabeth Ziekenhuis op Donderdag
5 Juli, des avonds te 8 uur. Na de con
ferentie is er gelegenheid tot biechten.
Verzoeke op tijd aanwezig te zijn en
Lofboekje mede te nemen.
Kath. Aotie.
DE U.V.V. EN HET BUREAU VOOR
VERVOERSMOGELIJKHEDEN.
Men verzoekt ons mede te deelen,
dat het Bureau voor Vervoersmogelijk
heden eerst Dinsdag a.s. 10 Juli zal
worden geopend.
EN WAT DOEN WIJ?
In Nijmegen, dat zelf half verwoest
is, is een groote actie begonnen voor
hulp aan de „Maaskant" Noord-
Limburg)
Wanneer doen wij wat voor het
zuiden?
BENOEMINGEN IN HET
BISDOM HAARLEM.
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot Deken van het
Dekenaat 's Gravenhage en tot Pastoor
te 's Gravenhage (H. Jac.)den Zeer
eerw. Heer W. J. Pompe; tot Pastoor
te Scheveningenden Weleerw. Heer
Th. P. Blom; tot Pastoor te Nieuw
koop: den Weleerw. Heer S. A. J. Vloot-
huis; tot Pastoor te Rotterdam (H.H.
Mart. v. Gore.)den Weleerw. Heer H.
Th. H. Heijink; tot Pastoor te Brielle:
den Weleerw. Heer G. W. van Diest,
die Kapelaan was te 's Gravenhage (H.
Liduina)tot Pastoor te Zierikzee: den
Weleerw. Heer L. J. Bresser, die Kape
laan was te 'sGravenhage (H. Jeroen).
Vervolgens tot Archivaris van het
Bisdom: den Zeereerw. Heer F. H. J. A.
Cornet, tot Pastoor te Boskoop: den
Weleerw. Heer C. A. Ouwendijk; tot
Pastoor te Zwijndrecht: den Weleerw.
Heer W. J. V. Hessing, die Kapelaan
was te Rotterdam (H. Lambertus).
Tenslotte tot Pastoor te Meije en
Zegveld: den Weleerw. Heer F. J. Be-
rnelman; tot Pastoor te Oud-Vosse-
meer: den Weleerw. Heer C. H. Olst-
hoorn; tot Pastoor te Houtrakpolder
den Weleerw. Heer H. Bakker, dia
Kapelaan was te Hoorn; tot Secretaris
der Commissie tot regeling van het
Kerkelijk Crediet in het Bisdom Haar
lem: den Zeereerw. Heer J. M. Groot;
tot Rector te 's Gravenhage (Maria-
gesticht, Toussaintkade 43)den
Hoogeerw. Heer Mgr. J. M. van der
Tuijn, die om gezondheidsredenen eer
vol ontslag heeft gekregen als Deken
en Pastoor te 's Gravenhage,